แพ้นมวัว แพ้แลคโตส คืออะไรกันแน่?

การพูดคุยเกี่ยวกับเรื่องคนเอเชียและคนไทยที่แพ้แลคโตสเป็นเรื่องที่ค่อนข้างซับซ้อนและสามารถมีหลายปัจจัยที่เกี่ยวข้องกัน โดยปกติแล้วคนในภูมิภาคเอเชียและคนไทยมีความแตกต่างทางพันธุกรรม ระบบการย่อยอาหาร และวัยรุ่นแต่ละบุคคลก็ย่อมมีความคลาดเคลื่อนทางพันธุกรรมอีกด้วย

คนเอเชียและคนไทยมีการแพ้แลคโตสที่สูงกว่าคนในภูมิภาคอื่น ๆ เช่น คนยุโรป เป็นต้น ซึ่งอาจมีหลายปัจจัยที่มีผลมาก่อน อย่างเช่น พันธุกรรม เนื่องจากคนเอเชียและคนไทยมักมีพันธุกรรมที่ทำให้ระบบภูมิต้านทานและระบบย่อยอาหารแตกต่างจากคนยุโรป นอกจากนี้ยังมีปัจจัยสภาพแวดล้อม เช่น รูปแบบอาหารที่บริโภค วัฒนธรรมการบริโภคอาหาร และปัจจัยสุขภาพอื่น ๆ ที่มีผลต่อการพัฒนาระบบภูมิต้านทาน

แลคโตส คืออะไร?

แลคโตส (Lactose) เป็นน้ำตาลที่พบในนมและผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากนม เช่น นมวัว นมควาย นมแพะ เป็นต้น แลคโตสเป็นแหล่งพลังงานหลักสำหรับเด็กในช่วงเป็นทารก ซึ่งจะถูกย่อยและย่อยสลายด้วยเอนไซม์ที่เรียกว่าแลคเตส (lactase) ที่อยู่ภายในลำไส้เล็ก โดยแลคเตสจะแยกและย่อยแลคโตสให้เป็นกลุ่มสารประกอบที่เรียกว่ากลูโคส (glucose) และกาแลกโตส (galactose) เพื่อให้ร่างกายสามารถดูดซึมและนำไปใช้ประโยชน์ได้

แต่ในบางคนที่มีปัญหาในการผลิตแลคเตสไม่เพียงพอหรือไม่สามารถผลิตแคร์เอนไซม์แลคเตสได้อย่างเพียงพอ จะทำให้แลคโตสไม่ถูกย่อยและย่อยสลายในร่างกายได้ ทำให้เกิดอาการแพ้แลคโตส (lactose intolerance) ซึ่งอาการที่พบบ่อยคือ อาเจียน  อุจจาระร่วง คลื่นไส้อาเจียน และแน่นท้อง

การแพ้แลคโตสนั้นสามารถเกิดขึ้นในขั้นตอนต่าง ๆ ภายในร่างกาย เช่น การลดลงของเอนไซม์แลคเตส การลดลงของการส่งต่อแคร์เอนไซม์แลคเตส หรือความไม่สามารถดูดซึมแลคโตสเข้าสู่ลำไส้เล็กได้ เป็นต้น

การแพ้แลคโตสไม่ใช่การแพ้แบบแพ้ภูมิต้านทาน (allergic reaction) แต่เป็นสภาวะที่แลคโตสไม่สามารถย่อยและดูดซึมเข้าสู่ร่างกายได้ การแพ้แลคโตสนั้นสามารถจัดการได้โดยการลดการบริโภคอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีแลคโตส เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีแคร์เอนไซม์แลคเตสเสริม  (lactase supplement) หรือเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีแลคโตสเป็นส่วนประกอบ อย่างเช่น นมถั่วเหลือง หรือนมพืช แต่สำหรับผู้ที่มีอาการรุนแรงควรปรึกษาแพทย์เพื่อการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม