Rungnapa Thongnoi
ผู้ตรวจสอบความถูกต้องของบทความทางการแพทย์
Luma's Medical Team
มะเร็งถือว่าเป็นหนึ่งในโรคร้ายที่ใกล้ตัวเรากว่าที่คิด และยังเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 1 ของคนไทยอีกด้วย ซึ่งมะเร็งที่พบได้มากที่สุด คือ มะเร็งระบบทางเดินอาหาร มะเร็งตับและทางเดินน้ำดี มะเร็งปอด มะเร็งเต้านม และมะเร็งต่อมลูกหมาก ในบทความนี้เราจะพูดถึงโรคร้ายที่ไม่แสดงอาการจนกว่าจะเข้าระยะลุกลามอย่าง มะเร็งต่อมลูกหมาก เรามาหาคำตอบไปพร้อมกันว่ามะเร็งต่อมลูกหมากคืออะไร และมีวิธีรักษาอย่างไรบ้าง ?
ไขข้อข้องใจมะเร็งต่อมลูกหมากคืออะไร ?
มะเร็งต่อมลูกหมากคือเซลล์ที่เจริญเติบโตอย่างผิดปกติบริเวณต่อมลูกหมาก โดยปกติแล้วต่อมลูกหมากจะมีรูปร่าง และขนาดเท่ากับผลเกาลัด ทำหน้าที่ผลิตน้ำเลี้ยงอสุจิ มะเร็งต่อมลูกหมากพบมากในเพศชายอายุ 40 ถึง 60 ปีขึ้นไป โดยปกติแล้วมะเร็งชนิดนี้จะเกิดขึ้นอย่างช้า ๆ และไม่แพร่กระจายออกจากต่อมลูกหมากในช่วงแรก มะเร็งต่อมลูกหมากบางชนิดรักษาเพียงเล็กน้อยก็หายขาดได้ แต่บางชนิดก็เติบโตอย่างรวดเร็ว จนกลายเป็นก้อนมะเร็งอุดตันท่อทางเดินปัสสาวะในที่สุด เมื่อเซลล์มะเร็งแพร่กระจายอาจทำให้ลุกลามไปยังอวัยวะอื่น ๆ ในร่างกาย ทำให้อวัยวะเหล่านั้นเสียหาย และทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดมะเร็งต่อมลูกหมาก
ปัจจุบันยังไม่สามารถหาสาเหตุของมะเร็งต่อมลูกหมาก รู้เพียงว่าเกิดจากต่อมลูกหมากที่ทำงานผิดปกติ และมีการกลายพันธุ์ของดีเอ็นอย่างรวดเร็ว ทำให้ลุกลามไปทำลายเซลล์่ปกติในบริเวณต่อมลูกหมาก ก่อให้เกิดเนื้องอกที่เจริญเติบโตไปยังเนื้อเยื่อรอบข้าง และลุกลามไปยังส่วนอื่น ๆ ของร่างกายในที่สุด มะเร็งต่อมลูกหมากคาดว่าสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัยประกอบกัน ดังนี้
เพศ
มะเร็งต่อมลูกหมากพบได้ในเพศชายเท่านั้น เพราะเกิดขึ้นจากการทำงานผิดปกติของเซลล์ภายในต่อมลูกหมาก พบได้ในเพศชายอายุตั้งแต่ 40-60 ปีเป็นส่วนใหญ่ เป็นมะเร็งที่พบได้ 1 ใน 10 อันดับต้น ๆ ที่พบบ่อยในผู้ชายไทย ชนิดของมะเร็งต่อมลูกหมากที่พบได้บ่อยที่สุด ได้แก่ อะดีโนคาร์ซิโนมา
เชื้อชาติ
พบว่ากลุ่มคนที่เป็นมะเร็งต่อมลูกหมากส่วนใหญ่ มักเป็นชายเชื้อชาติตะวันตก ชายผิวสี และกลุ่มคนที่มีโอกาสเป็นมะเร็งต่อมลูกหมากได้น้อยคือกลุ่มคนเอเชีย ชายผิวสีมีแนวโน้มเป็นมะเร็งต่อมลูกหมากได้มากกว่าเชื้อชาติอื่น มะเร็งต่อมลูกหมากที่เกิดขึ้นกับชายผิวสีมักจะรุนแรงมากกว่าเมื่อเทียบกับผู้ป่วยสัญชาติอื่น
การสูบบุหรี่
บุหรี่เป็นสาเหตุหลัก ๆ ของโรคมะเร็งหลายชนิด รวมถึงมะเร็งต่อมลูกหมากด้วย บุหรี่ประกอบไปด้วยใบยาสูบและกระดาษมวนยา เมื่อเกิดการเผาไหม้จะมีสารเคมีเกิดขึ้นมากกว่า 4,000 ชนิด สารเคมีที่เป็นพิษเหล่านี้ เมื่อร่างกายสูดดมเข้าไปจะทำให้เซลล์ในร่างกายเปลี่ยนเป็นเซลล์มะเร็ง สำหรับผู้สูบบุหรี่หากหยุดสูบจะช่วยลดโอกาสเกิดมะเร็งได้ถึง 60-70%
ควันบุหรี่มือสอง
บุหรี่มือสองหมายถึงควันที่ผู้สูบบุหรี่สูบเข้าร่างกายแล้วปล่อยออกมาทางลมหายใจ สารพิษจากควันบุหรี่มือสองสามารถคงอยู่ในอากาศได้นานถึง 5 ชั่วโมง หากได้รับควันบุหรี่ติดต่อกันเป็นเวลานานมีโอกาสเกิดมะเร็งได้ ถ้าคุณไม่ได้เป็นผู้สูบบุหรี่แนะนำให้หลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่ทำให้ร่างกายต้องรับควันบุหรี่มือสองให้มากที่สุด
อายุ
โดยส่วนใหญ่พบว่าผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากมีอายุตั้งแต่ 40-60 ปีขึ้นไป ยิ่งอายุมากขึ้นความเสี่ยงก็ยิ่งเพิ่มมากขึ้น เมื่อคุณอายุมากขึ้นควรกลับมามองตัวเองว่ามีพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่เหมาะกับช่วงวัยหรือไม่ ดูแลสุขภาพตัวเองได้ดีแค่ไหน หากพบความผิดปกติเกี่ยวกับร่างกาย ให้รีบพบแพทย์ทันที ต้อง
ความอ้วน
ผู้ป่วยที่เป็นโรคอ้วนได้รับการวินิจฉัยว่ามีแนวโน้มที่จะเป็นมะเร็งต่อมลูกหมากชนิดรุนแรง และรักษายากที่สุด เมื่อเทียบกับคนที่น้ำหนักปกติ และมีเปอร์เซ็นต์สูงที่เซลล์มะเร็งจะกลับมาอีก หลังจากการรักษาครั้งแรก คุณสามารถป้องกันไม่ให้น้ำหนักเกินได้ด้วยการออกกำลังกายเป็นประจำและรับประทานอาหารที่มีประโยชน์
สภาพการทำงาน
มะเร็งเป็นโรคที่พบได้บ่อยในกลุ่มคนทำงาน โดยเฉพาะเพศชายวัยกลางคน ด้วยการแข่งขันที่สูงขึ้นในทุก ๆ ด้าน อาจทำให้เกิดความเครียด วิตกกังวล และนำไปสู่โรคร้ายโดยไม่รู้ตัว ดังนั้นกลุ่มคนทำงานจึงควรตรวจสุขภาพประจำปีอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพื่อหาปัจจัยเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็ง
พันธุกรรม
มะเร็งต่อมลูกหมากเป็นโรคร้ายที่สามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้ หากคนในครอบครัวเคยมีประวัติเป็นมะเร็งต่อมลูกหมากมาก่อนก็ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งต่อมลูกหมาก เพราะอาจได้รับดีเอ็นเอที่กลายพันธุ์มา การตรวจพันธุกรรมหรือกรรมพันธุ์ก่อมะเร็งจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพราะช่วยลดความเสี่ยงให้กับตัวเองและทายาทได้
อาการของมะเร็งต่อมลูกหมาก สัญญาณเตือนของโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก
ผู้ป่วยที่เป็นมะเร็งต่อมลูกหมากในระยะแรกจะยังไม่รู้สึกถึงความผิดปกติใด ๆ ในร่างกาย เนื่องจากมะเร็งต่อมลูกหมากยังไม่มีอาการที่ชี้เฉพาะ และมีอาการคล้าย ๆ ต่อมลูกหมากอักเสบ โดยแพทย์ได้สรุปอาการมะเร็งต่อมลูกหมากที่สามารถสังเกตได้ดังนี้
- มีอาการปัสสาวะผิดปกติ เช่น ปัสสาวะไม่พุ่ง
- มีอาการปวดหลังและขาอ่อนแรง
- มีเลือดในน้ำอสุจิ
- ปวดบริเวณกระดูกเชิงกราน
- มีภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ
มะเร็งต่อมลูกหมาก มีกี่ระยะ
มะเร็งต่อมลูกหมากมีทั้งหมด 4 ระยะ เช่นเดียวกับมะเร็งทั่ว ๆ ไป ได้แก่
ระยะที่ 1 เป็นระยะที่มีมะเร็งลุกลามอยู่ในต่อมลูกหมาก ซึ่งการตรวจค่าสารทูเมอร์มาร์คเกอร์ในระยะนี้จะพบค่าระดับต่ำ
ระยะที่ 2 เป็นระยะที่มะเร็งเริ่มลุกลามมากขึ้น แต่ยังไม่แพร่กระจาย ยังคงอยู่เฉพาะต่อมลูกหมาก
ระยะที่ 3 เป็นระยะที่มะเร็งลุกลามไปสู่เนื้อเยื่อหุ้มต่อมลูกหมาก
ระยะที่ 4 เป็นระยะที่มะเร็งลุกลามเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะ และแพร่กระจายไปยังอวัยวะส่วนอื่น โดยเฉพาะกระดูกและปอด
วิธีการรักษามะเร็งต่อมลูกหมาก
การเลือกวิธีรักษามะเร็งต่อมลูกหมากขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ความเร็วในการเติบโตของเซลล์มะเร็ง การกระจายของเซลล์มะเร็ง สุขภาพของผู้ป่วย และผลข้างเคียงที่ผู้ป่วยจะได้รับระหว่างทำการรักษา ซึ่งจะรักษาให้หายขาดได้หรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับความรุนแรงของเชื้อมะเร็ง โดยวิธีรักษามะเร็งต่อมลูกหมากที่แพทย์ใช้มีดังนี้
การเฝ้าระวังโรค
มะเร็งต่อมลูกหมากระยะที่ 1 ยังไม่จำเป็นต้องรักษาในทันที แพทย์จะใช้การเฝ้าระวังโดยให้ผู้ป่วยตรวจเลือด เพื่อวิเคราะห์หาสาร (PSA) ตรวจทางทวารหนัก (DRE) อาจมีการตรวจชิ้นเนื้อเพื่อดูการพัฒนาของเซลล์มะเร็ง การเฝ้าระวังเป็นทางเลือกสำหรับผู้ป่วยที่ไม่แสดงอาการ หรือมะเร็งอยู่ในบริเวณเล็ก ๆ ของต่อมลูกหมาก และยังใช้ประคองอาการสำหรับผู้ป่วยที่มีโรคแทรกซ้อนอื่น ๆ ได้อีกด้วย
การผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมาก
การผ่าตัดเป็นการรักษาโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก ในกรณีที่เชื้อแพร่กระจายไปนอกต่อมลูกหมาก วิธีการรรักษาคือ ผ่าตัดเอาต่อมลูกหมากทั้งหมดออกไป อย่างไรก็ตามการผ่าตัดมีความเสี่ยงต่อภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่และการหย่อนสมรรถภาพทางเพศ
การฉายรังสีบำบัด
วิธีนี้ใช้สำหรับการรักษามะเร็งที่เกิดขึ้นเฉพาะแห่ง มีทั้งการฝังแร่และการฉายรังสี โดยแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาตามความเสี่ยง การฉายรังสีเพื่อรักษามะเร็งต่อมลูกหมากให้ประสิทธิภาพเทียบเท่ากับการผ่าตัด ผลข้างเคียงของการฉายรังสีคือ เกิดอาการเจ็บหรือระคายเคืองบริเวณทวารหนัก แต่จะมีอาการเฉพาะช่วงสั้น ๆ เท่านั้น
เคมีบำบัด
เป็นการใช้ยาฉีดเข้าเส้นเลือดดำที่แขนหรือรับประทานยา ใช้ในกรณีที่มะเร็งแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นของร่างกาย วิธีนี้ไม่สามารถช่วยให้มะเร็งต่อมลูกหมากหายขาดได้ เป็นแค่การควบคุมการเกิดมะเร็งเท่านั้น ผลข้างเคียงของเคมีบำบัดคือ อาจเกิดการติดเชื้อ คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนล้า ผมร่วง เบื่ออาหาร มีแผลร้อนในปาก ซึ่งอาการข้างเคียงเหล่านี้สามารถใช้ยาบางชนิดเพื่อบรรเทาได้
บทสรุป
มะเร็งต่อมลูกหมากเป็นโรคที่ผู้ชายส่วนใหญ่ไม่ค่อยให้ความสนใจ เพราะคิดว่าตนเองสุขภาพร่างกายแข็งแรงดี แต่จริง ๆ แล้วมะเร็งต่อมลูกหมากคือภัยใกล้ตัวกว่าที่คุณคิด และผู้ชายทุกคนมีโอกาสเป็นมะเร็งต่อมลูกหมากได้ แม้ว่าคนในครอบครัวจะไม่เคยมีประวัติมาก่อน แต่เมื่ออายุมากขึ้น ความแข็งแรงของร่างกายน้อยลง โอกาสเกิดมะเร็งต่อมลูกหมากยิ่งเพิ่มมากขึ้นตามไปด้วย ทำประกันมะเร็งกับ LUMA ช่วยให้คุณใช้ชีวิตได้อย่างไร้กังวล เราออกแบบแผนประกันสุขภาพเพื่อคุณโดยเฉพาะ เสมือนเพื่อนข้างเคียงในยามที่คุณเจ็บป่วย
